Limes – kanaal van Corbulo

Nederland heeft er een icoon van wereldformaat bij. Sinds juli 2021 heeft de Neder-Germaanse Limes de status van Werelderfgoed van UNESCO. Het is een wereldwijde erkenning van de unieke en universele waarde van ons deel van de Limes, vertegenwoordigd door in totaal 19 archeologische vindplaatsen uit de Romeinse tijd, verspreid over de provincies Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland.

Grootste archeologische monument
De Limes was 2000 jaar geleden de buitengrens van het Romeinse Rijk. In de tweede eeuw na Chr. was het Romeinse Rijk op zijn grootst en omvatte delen van Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Het werd omringd door een ingenieus grenssysteem van meer dan 7500 kilometer lang. In Nederland liep de Limes langs de rivier de Rijn. De Rijn vormde een natuurlijke grens en op de zuidoevers bouwden de Romeinen legerkampen, wachttorens, wegen en waterwerken. Lokale gemeenschappen vestigden zich in de nabijheid, dreven handel of gingen de strijd aan. Meer dan 400 jaar lang waren Romeinse soldaten aanwezig in Nederland. Deze periode kende tijden van vrede en van strijd. De grens vormde ook een uitwisselingsplaats van kennis en cultuur. De Limes heeft een archeologische schat nagelaten in onze bodem:  bijzondere gebruiksvoorwerpen zoals sieraden en glaswerk, schepen, resten van forten, maar ook wapens en gereedschap. De Limes is het grootste archeologische monument van Nederland.

Het Kanaal van Corbulo (Latijn: Fossa Corbulonis, ook wel genoemd Gracht van Corbulo of Corbulogracht) is een omstreeks 50 n.Chr. gegraven Romeins kanaal in Zuid-Holland dat de mondingen van de Maas en de Rijn in de Hollandse delta met elkaar verbond. Delen van het kanaal bleven in gebruik tot ongeveer het jaar 270. Naast het kanaal werd een militaire weg aangelegd, beide maakten deel uit van de Neder-Germaanse limes De Romeinse historicus Tacitus schrijft het volgende over de Gracht van Corbulo (Annales XI,20):

"Ut tamen miles otium exueret, inter Mosam Rhenumque trium et viginti milium spatio fossam perduxit, qua incerta Oceani vitarentur."

"Om zijn soldaten bezig te houden, groef hij [Corbulo] een kanaal van 23 mijl tussen de Maas en de Rijn, om zo de gevaren van de oceaan te vermijden."

Zie meer:

- programma rondom Romeinen 

- Limes